ABŞ prezidenti Donald Tramp Ağ Evdə Volodimir Zelenski və Avropa liderlərini qəbul edərkən bəyan edib ki, Ukrayna ilə Rusiya arasında üçillik müharibədən sonra sülhə nail olmaq üçün imkan yaranıb. Tramp açıq şəkildə bildirib ki, ABŞ öz sülhməramlılarını Ukrayna ərazisinə göndərməyəcək, məsuliyyət tam şəkildə Avropanın üzərinə düşməlidir.

Bu bəyanat, yaxın vaxtlarda Vladimir Putinlə Volodimir Zelenskinin birbaşa görüşünə dair gözləntilər fonunda səslənib. ABŞ bu prosesdə vasitəçi rolunu oynamağa çalışır. Kremlin isə Trampın təklifinə marağı böyük olmayıb. Xatırladaq ki, daha əvvəl Türkiyənin vasitəçiliyi ilə İstanbulda texniki danışıqlar keçirilmiş, əsirlərin azad edilməsi kimi praktiki nəticələr əldə olunmuşdu. Lakin bu proses siyasi dönüş yaratmamışdı. Müharibənin əvvəlindən etibarən Türkiyə özünü fəal vasitəçi kimi təqdim edib və Kiyev-Moskva danışıqlarını İstanbulda qəbul etməyə hazır olduğunu bildirirdi.

Gündəm24.az xəbər verir ki, Tramp və Putinlə Ankoricdə keçirilən danışıqlardan sonra Türkiyə ABŞ-ın təşəbbüsünü qismən dəstəkləyib və Ukraynada sülhməramlı missiyada iştirak imkanlarını nəzərdən keçirməyə başlayıb. Lakin Ankara bunun yalnız Moskvanın razılığı ilə mümkün ola biləcəyini vurğulayır.

Ötən həftə Türkiyə vitse-prezidenti Cevdet Yılmaz Avropa ölkələrinin yaratdığı “Könüllülər Koalisiyası”nın onlayn iclasında iştirak edib. Yılmaz bəyan edib ki, Ankara atəşkəsin təmin olunmasına yönəlmiş istənilən missiyanı dəstəkləməyə hazırdır. Bu mövqe həm Rusiyayla əlaqələrin qorunmasına, həm də Ukrayna istiqamətində təsirin gücləndirilməsinə xidmət edir.

Hazırda Ukraynanın təhlükəsizlik zəmanətləri ilə bağlı müzakirələr bir ildən artıqdır ki, davam edir. Moskva isə ardıcıl olaraq NATO qüvvələrinin Ukrayna ərazisində yerləşdirilməsinə qarşı çıxır. Bu şəraitdə Türkiyə alternativ təklif irəli sürüb – missiyanın rolunu dəniz sahəsi ilə məhdudlaşdırmaq: Qara dənizin akvatoriyasının minalardan təmizlənməsi, ticarət marşrutlarının qorunması və Ukrayna donanmasının bərpası. Türkiyəli ekspertlər hesab edirlər ki, 2020-ci ildə Ağdamda atəşkəsin monitorinqi və Suriyada birgə patrullar təcrübəsi nəzərə alınarsa, Moskva NATO-dan kənar çərçivədə Türkiyə hərbçilərinin Ukraynada yerləşdirilməsinə nəzəri cəhətdən razılıq verə bilər.

“Ağdam modeli” gündəmdə

Ankara ehtiyatlı mövqe nümayiş etdirərək bildirir ki, ABŞ-ın rəhbərliyi altında danışıqların erkən mərhələsində Avropa missiyası barədə konkret planları müzakirə etmək üçün hələ tezdir. Mənbələrin fikrincə, əgər belə plan reallaşarsa, missiyada ilk növbədə neytral mövqe saxlayan dövlətlər yer almalıdır. Türkiyə isə belə bir formatda aparıcı rolu ələ almaq niyyətindədir.

Rəsmi Ankara həm Moskva ilə münasibətlərin qorunmasında maraqlıdır, həm də Avropa təhlükəsizlik arxitekturasında, xüsusilə Ukrayna və Qara dəniz regionunun təhlükəsizliyində təsirini artırmaq əzmindədir.

Eyni zamanda, Finlandiyanın Iltalehti qəzeti Qərb mənbələrinə istinadən yazıb ki, Avropa ölkələri Ukraynaya 50 minədək hərbçi göndərməyə hazırlaşır. Məlumata görə, əməliyyat planı artıq hazırlanıb və missiyaya Avropa generallarından biri rəhbərlik edəcək.

Səmra İsmayıl,
Gündəm24.az

Oxunub: 77