İlk dəfə 2024-cü ilin iyununda müəyyən edilən COVID-in XEC variantı artıq Böyük Britaniya, ABŞ, Danimarka və bir sıra digər ölkələrdə aşkarlanıb. Mütəxəssislər bu ştammın qışa qədər dominant virus variantına çevrilə biləcəyindən narahatlıqlarını ifadə ediblər.
Gündəmtv.az lent.az-a istinadən bildirir ki, avqust ayında tədqiqatçılar XEC ştammının həftələr və ya aylar ərzində daha geniş yayıla biləcəyini proqnozlaşdırırdlar. Hazırda onun yoluxma halları 29 ölkədə və ABŞ-ın 24 ştatında qeydə alınıb. Ən yüksək yoluxma səviyyəsi COVID-19 xəstələri arasında aparılan laboratoriya testlərinin 16 faizində XEC aşkarlandığı Çexiyada müşahidə olunub. Ümumilikdə dünyada bu subvariantın mindən çox halı qeydə alınıb.
COVID təhlili üzrə mütəxəssis Mayk Haninin sözlərinə görə, XEC "Omicron"un alt seçimlərinə aiddir. İlk dəfə 2024-cü ilin yayında Berlində aşkar edilib və o vaxtdan bəri sürətlə Avropa, Şimali Amerika və Asiyaya yayılıb. Məqalədə izah edildiyi kimi, XEC KS 1.1 və KP 3.3 variantlarının birləşməsidir və əlamətləri digər koronavirus variantlarına xas olanlara bənzəyir: xəstələrdə yorğunluq, baş ağrısı, boğaz ağrısı və yüksək hərarət olur.
London Universitet Kollecinin Genetika İnstitutunun direktoru Fransua Ballu, XEC-in daha yüksək yoluxucu olduğunu qeyd edib. Bununla birlikdə, uyğunlaşdırılmış COVID-19 peyvəndlərinin bu gərginliyə qarşı effektivliyini qoruduğuna inandığını bildirib. Peyvəndləmə və gücləndirici peyvənd, infeksiya halında belə, xəstəliyin şiddətini və xəstəxanaya yerləşdirmə ehtimalını azaltmağa kömək edəcəkdir.
Ballu, XEC-in qışda dominant variant olma ehtimalının yüksək olduğunu da vurğulayıb, çünki sürətlə inkişaf edir və digər alt variantları əvəz edir. Bu baxımdan, elm adamları XEC və onun xüsusiyyətlərinin daha ətraflı öyrənilməsini tövsiyə edirlər. Bu günə qədər bu alt variantı olan xəstələrdə əlamətlər COVID -19-un qızdırma, boğaz ağrısı, öskürək, qoxu və iştahsızlıq, ümumi zəiflik və bədən ağrıları kimi klassik əlamətlərinə bənzəyir.
Məlumatda qeyd edildiyi kimi, Amerika Xəstəliklərə nəzarət və qarşısının alınması mərkəzləri (CDC) əhalini gigiyena qaydalarına riayət etməklə və daxili havalandırma keyfiyyətini yaxşılaşdırmaqla tədbirləri gücləndirməyə çağırır.
Digər mənbələr sentyabr ayının sonuna qədər Danimarka və Almaniyanın yeni gərginlikdən ən çox təsirləndiyini bildirirlər. Avropada XEC-in yayılma nisbəti təxminən 6 faiz dəyişir, lakin Sloveniya kimi bəzi ölkələrdə artıq 10 faizə çatıb.
Amerikalı alim və Scripps Araşdırma İnstitutunun direktoru Erik Topol, XEC-ə xas olan mutasiyaların mütəxəssislər arasında xüsusi narahatlıq doğuran sürətli yayılmasına kömək etdiyini qeyd edib.
